Boeken

Uit de diepten van de hel

Keizers, bisschoppen, ketters, het verval van het christendom en de opkomst van de islam. De toekomst zou schitterend zijn. Het Romeinse rijk was voortaan christelijk, en de keizer zou het geloof verspreiden, te vuur en te zwaard. Niets stond de eindoverwinning van het christendom nog in de weg.

Het loopt anders. Ketters zaaien verdeeldheid. Machtige patriarchen vliegen elkaar in de haren, strooien met goud en nemen massa’s agressieve ‘supporters’ mee naar concilies om hun zin door te drukken. Ondertussen proberen keizers eenheid af te dwingen en worden bisschoppen verbannen, gemarteld of vermoord. En niemand kan het uiteenvallen van de kerk én het rijk tegenhouden.

We leren er niet veel over op school, over de ondergang van het Romeinse rijk. Na Julius Caesar gaat het al snel over Karel de Grote. Daarmee missen we een fascinerend verhaal met een werkelijk adembenemend slot. Eerst een diepe crisis, dan een verwoestende oorlog en daarna duiken uit de woestijn, als uit de diepten van de hel, enorme Arabische legers op. Niets kan hen tegenhouden. Kerk en rijk storten ineen.

Het is een verhaal zó fantastisch dat je het onmogelijk kunt verzinnen. Zoiets kan alleen maar echt gebeurd zijn.

Wie is er bang voor Mohammed?

Is de islam gevaarlijk? Wil ze echt de wereld veroveren? Kunnen terroristen hun gruwelijke daden écht rechtvaardigen met een beroep op de Koran? En zaken als eerwraak, kledingvoorschriften, uithuwelijken, lijfstraffen, jihadisme... hoe zit het daar mee? Is dat allemaal islam? Of is de islam een religie van vrede? En hoeveel vrouwen mag een moslim eigenlijk hebben?
 
In zijn vorige boek Mohammed en het ontstaan van de islam beschreef Marcel Hulspas hoe Mohammed dertien eeuwen geleden een nieuwe religie schiep, een eigen Arabische variant op het jodendom en christendom. In zijn nieuwste boek Wie is er bang voor Mohammed? gaat hij in op actuele ontwikkelingen. Hij legt uit hoe de islam 'werkt'. Hoe imams omgaan met de bronnen van de islam, en zo tot controversiële uitspraken kunnen komen.

Hij beschrijft hoe islamitische intellectuelen in de negentiende eeuw de strijd aanbonden met het ongelovige Westen, en hoe hun oproep tot verzet uiteindelijk leidde tot het jihadisme. Over salafisten én over moslimgeleerden die de islam juist willen vernieuwen. Een boek, kortom, dat een hard maar eerlijk oordeel velt over een religie die na eeuwen van successen in een diepe crisis is terechtgekomen.

Mohammed en het ontstaan van de islam

Wie was Mohammed? Wat was zijn boodschap? En hoe kon de islam zich in zo korte tijd zo enorm verbreiden?

In dit boek schetst Marcel Hulspas een genuanceerd en realistisch beeld van de Profeet en de wereld om hem heen. Aan de hand van niet-islamitische bronnen en de oudste biografieën laat hij zien dat Mohammed onderdeel uitmaakte van een brede religieuze hervormingsbeweging in Arabië. Met vele anderen was Mohammed ervan overtuigd dat de Arabieren moesten terugkeren tot de ware religie van Abraham. Hij waarschuwde de inwoners van Mekka dat ze de eredienst rond de Kaäba moesten zuiveren, maar vond nauwelijks gehoor. Nadat zijn volgelingen de stad hadden verlaten, zette hij zijn strijd voort vanuit Medina.

Hulspas vergelijkt de verhalen over Mohammed met Koranverzen en andere bronnen, en komt zo tot een op vele punten radicaal andere visie op het leven van de Profeet en het ontstaan van de islam. En hij weet deze visie op een overtuigende wijze te verbinden met de roerige geschiedenis van de regio in de eerste helft van de zevende eeuw.

Dit boek biedt een nieuwe kijk op het leven van Mohammed en het ontstaan van de islam. Het zal daarmee hopelijk bijdragen aan een verdieping en verbreding van het debat hierover in ons land. 

Reuzen van de lage landen

Robbert Dijkgraaf, die dit jaar afscheid neemt als president van de KNAW, staat bekend als een enthousiast wetenschapspopularisator en een gedreven ambassadeur van de Nederlandse wetenschap. In Reuzen van de Lage Landen gaat hij op zoek naar de grootste geleerden uit de vaderlandse geschiedenis.

Stevin, Huygens, Van Leeuwenhoek en Kamerlingh Onnes, om er een paar te noemen, hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de kennis van de wereld om ons heen. Hoe kwamen zij tot hun belangwekkende ontdekkingen?

Gedreven door nieuwsgierigheid bezoekt Robbert Dijkgraaf musea en archieven, statige herenhuizen en stoffige kelders. Op zoek naar de persoonlijke geschriften, de aantekeningen en de apparatuur van onze beroemdste wetenschappers. Om met eigen ogen te zien en te horen wat hen dreef en wat ze ontdekten, en hoe volgende generaties wetenschappers op hun werk voortbouwden. Op de schouders van de wetenschappelijke reuzen van de Lage Landen.

En de zee spleet in tweeën

Het onderzoek naar het Oude Testament werd lange tijd gedomineerd door gelovige archeologen die met de schop in de hand het Oude Testament poogden te 'bewijzen'. Moderne onderzoekers wijzen juist op het literaire en propagandistische karakter van oud-testamentische tradities.

Verhalen als die over de zondvloed, de toren van Babel, de uittocht uit Egypte en het rijk van Salomo worden tegenwoordig beschouwd als mythen. De auteur legt uit waarom dat zo is, maar gaat ook in op de vraag hoe en waarom deze mythen zijn ontstaan. Hij biedt hiervoor nieuwe, en vaak opmerkelijke verklaringen. Dit maakt En de zee spleet in twee tot een uniek werk; een boek dat door zowel verstokte atheïsten, kritische denkers als nieuwsgierige gelovigen zal worden verslonden.

Dit uitzonderlijke boek, dat vol staat met nieuwe feiten, is bestemd voor iedereen die zich interesseert in de geschiedenis van het ontstaan van het Oude Testament. Het biedt een helder en toegankelijk overzicht van de recente historische en archeologische inzichten op dit terrein; kennis die onze kijk op het Oude Testament grondig heeft veranderd.